Pengenalan
Perubahan iklim global merupakan salah satu isu utama yang mempengaruhi kehidupan manusia pada masa kini. Peningkatan suhu, kenaikan paras laut, dan corak cuaca yang tidak menentu adalah antara kesan-kesan signifikan yang dihadapi akibat perubahan iklim. Malangnya, impak perubahan iklim ini tidak terhad kepada alam sekitar sahaja, malah turut memberi kesan terhadap keselamatan dan kesihatan pekerja di pelbagai sektor pekerjaan di Malaysia.
Sebagai sebuah negara yang sedang membangun, Malaysia tidak terkecuali daripada menghadapi cabaran ini. Oleh itu, adalah penting bagi kita untuk memahami bagaimana perubahan iklim boleh mempengaruhi keselamatan dan kesihatan pekerjaan di negara kita, serta langkah-langkah yang boleh diambil untuk menangani isu ini.
Kesan Perubahan Iklim terhadap Keselamatan Pekerjaan
Peningkatan Suhu dan Risiko Kemalangan
Kenaikan suhu akibat perubahan iklim boleh membawa pelbagai risiko keselamatan di tempat kerja. Pekerja yang terdedah kepada suhu yang tinggi, terutamanya mereka yang bekerja di luar bangunan atau di persekitaran yang panas, menghadapi risiko yang lebih tinggi untuk mengalami masalah kesihatan seperti tekanan haba, dehidrasi, dan serangan jantung. Keadaan ini boleh menyebabkan mereka menjadi kurang cekap dan kurang fokus, lalu meningkatkan risiko kemalangan di tempat kerja.
Selain itu, perubahan iklim juga boleh menyebabkan berlakunya bencana alam seperti banjir, ribut, dan tanah runtuh. Pekerja yang terlibat dalam kerja-kerja pembinaan, pembaikan infrastruktur, atau penyelamatan akan terdedah kepada bahaya fizikal yang lebih tinggi semasa menghadapi situasi bencana alam ini. Mereka mungkin terpaksa bekerja dalam persekitaran yang tidak selamat, yang boleh meningkatkan risiko kecederaan atau kehilangan nyawa.
Peningkatan Risiko Penyakit Bawaan Vektor
Perubahan iklim juga boleh menyebabkan peningkatan populasi serangga dan haiwan pembawa penyakit, seperti nyamuk dan tikus. Ini boleh meningkatkan risiko jangkitan penyakit bawaan vektor di kalangan pekerja, terutama mereka yang bekerja di kawasan yang kurang terjaga atau terdedah kepada alam semula jadi, seperti pekerja ladang, perkhidmatan pembersihan, atau pembinaan.
Penyakit bawaan vektor seperti demam denggi, malaria, dan chikungunya boleh menyebabkan kesakitan yang teruk dan ketidakhadiran di tempat kerja. Ini boleh memberi kesan negatif terhadap produktiviti dan prestasi kerja.
Kesan Perubahan Iklim terhadap Kesihatan Pekerjaan
Peningkatan Tekanan Haba dan Risiko Kesihatan
Seperti yang dinyatakan sebelum ini, peningkatan suhu akibat perubahan iklim boleh mendedahkan pekerja kepada risiko kesihatan yang lebih tinggi, terutama mereka yang bekerja di luar bangunan atau dalam persekitaran yang panas. Terdedah kepada tekanan haba berpanjangan boleh menyebabkan pelbagai masalah kesihatan seperti keletihan, dehidrasi, kejang otot, dan serangan jantung.
Keadaan ini tidak hanya memberi kesan kepada kesihatan fizikal pekerja, malah juga boleh menjejaskan kesihatan mental mereka. Tekanan haba yang berpanjangan boleh menyebabkan tekanan, kemurungan, dan masalah kesihatan mental yang lain. Ini boleh mengurangkan produktiviti dan prestasi kerja, serta meningkatkan kadar ketidakhadiran.
Peningkatan Risiko Penyakit Bawaan Iklim
Selain penyakit bawaan vektor, perubahan iklim juga boleh meningkatkan risiko jangkitan penyakit bawaan iklim lain, seperti penyakit kulit, masalah pernafasan, dan jangkitan kuman usus. Contohnya, peningkatan suhu dan kelembapan boleh menyebabkan pertumbuhan kulat dan bakteria yang boleh mencemarkan makanan dan minuman.
Pekerja yang terlibat dalam pengendalian makanan, pertanian, atau pekerjaan luar bangunan mungkin lebih terdedah kepada risiko jangkitan penyakit ini. Ini boleh menyebabkan mereka mengalami kesakitan, kehilangan produktiviti, dan ketidakhadiran di tempat kerja.
Cabaran Kesihatan Mental
Selain ancaman fizikal, perubahan iklim juga boleh memberi kesan negatif terhadap kesihatan mental pekerja. Bencana alam, kehilangan pekerjaan, dan ketidakpastian ekonomi akibat perubahan iklim boleh menyebabkan tekanan, keresahan, dan kemurungan di kalangan pekerja.
Pekerja yang terlibat dalam operasi penyelamatan atau pemulihan bencana alam juga mungkin mengalami trauma psikologi yang boleh menjejaskan kesihatan mental mereka dalam jangka masa panjang. Oleh itu, adalah penting untuk menyediakan sokongan kesihatan mental yang mencukupi bagi pekerja yang terjejas.
Langkah-langkah Menangani Impak Perubahan Iklim
Untuk menangani cabaran keselamatan dan kesihatan pekerjaan akibat perubahan iklim, pelbagai pihak perlu bekerjasama, termasuk majikan, kerajaan, dan pekerja sendiri. Berikut adalah beberapa langkah yang boleh diambil:
Pengurusan Risiko dan Persediaan Bencana
Majikan perlu menilai risiko-risiko yang mungkin dihadapi oleh pekerja mereka akibat perubahan iklim, dan mengambil langkah-langkah untuk mengurangkan atau mengurus risiko tersebut. Ini termasuk:
- Menjalankan penilaian risiko secara berkala untuk mengenal pasti bahaya dan mengambil tindakan mitigasi yang sesuai.
- Menyediakan latihan dan prosedur kecemasan yang berkaitan dengan bencana alam dan keadaan cuaca yang teruk.
- Memastikan peralatan perlindungan diri (PPE) yang sesuai disediakan dan digunakan oleh pekerja.
- Menyediakan persediaan dan bekalan kecemasan yang mencukupi di tempat kerja.
Pengawalan Suhu dan Persekitaran Kerja
Untuk mengurangkan kesan tekanan haba, majikan perlu memastikan persekitaran kerja yang selesa dan selamat bagi pekerja. Ini termasuk:
- Menyediakan kemudahan penyejukan yang mencukupi di tempat kerja.
- Memastikan pengaliran udara yang baik dan pengudaraan yang mencukupi.
- Menyediakan tempat rehat yang selesa dan teduh bagi pekerja.
- Memperkenalkan waktu rehat yang lebih kerap untuk mengelakkan terlalu lama terdedah kepada haba.
Promosi Kesihatan dan Kesejahteraan Pekerja
Majikan juga perlu mengambil langkah untuk mempromosikan kesihatan dan kesejahteraan pekerja, seperti:
- Menyediakan program kesedaran dan pendidikan mengenai kesan perubahan iklim terhadap kesihatan.
- Menggalakkan amalan gaya hidup sihat di kalangan pekerja, seperti pemakanan yang baik dan senaman yang kerap.
- Menyediakan akses kepada khidmat kesihatan mental dan sokongan psikologi bagi pekerja yang terjejas.
- Memastikan pekerja menerima pampasan dan manfaat yang mencukupi sekiranya berlaku kemalangan atau masalah kesihatan akibat perubahan iklim.
Kerjasama dan Advokasi Dasar
Selain itu, kerjasama di antara pelbagai pihak juga penting untuk menangani isu ini secara komprehensif. Ini termasuk:
- Kerjasama antara majikan, kerajaan, dan kesatuan sekerja untuk membangunkan dasar dan peraturan yang berkaitan.
- Advokasi dan lobi untuk meningkatkan kesedaran awam dan menggalakkan tindakan yang lebih proaktif terhadap perubahan iklim.
- Perkongsian maklumat dan amalan terbaik di antara organisasi untuk membantu memudahkan langkah-langkah mitigasi.
Kesimpulan
Perubahan iklim merupakan satu cabaran global yang memberi kesan terhadap pelbagai aspek kehidupan, termasuk keselamatan dan kesihatan pekerjaan di Malaysia. Kenaikan suhu, bencana alam, dan peningkatan penyakit bawaan vektor adalah antara impak utama yang perlu ditangani.
Untuk melindungi kesejahteraan pekerja, pelbagai pihak perlu berganding bahu untuk melaksanakan langkah-langkah mitigasi yang komprehensif. Ini termasuk pengurusan risiko, pengawalan persekitaran kerja, promosi kesihatan, serta kerjasama dan advokasi dasar yang berkesan.
Dengan komitmen dan tindakan yang bersepadu, kita boleh memastikan bahawa tempat kerja di Malaysia kekal selamat dan sihat, walaupun menghadapi cabaran perubahan iklim pada masa hadapan.
